Pod koniec września br. Minister Środowiska przedstawił projekt Rozporządzenia w sprawie kryteriów uznawania tworów przyrody żywej i nieożywionej za pomniki przyrody. Wzięliśmy udział w konsultacjach tego dokumentu, bo naszym zdaniem, jego treść nie do końca wychodzi naprzeciw ochronie najcenniejszych drzew.

Przede wszystkim odnieśliśmy się do minimalnych obwodów drzew, które mają stanowić kryterium ochrony pomnikowej. Opierając się na analizie drzew pomnikowych Dolnego Śląska przeprowadzonej przez Fundację EkoRozwoju doszliśmy do wniosku, że aż 25% tych drzew nie spełnia kryterium ochrony pomnikowej. W ustawie zastosowano medianę rozmiarów drzew pomnikowych jako podstawę do rekomendowania rozmiarów granicznych. W naszym przekonaniu nie jest to adekwatne, ponieważ pozostawia co najmniej połowę drzew pomnikowych poniżej kwalifikującego progu. Przykładowo w mieście Lądek Zdrój na 87 drzew pomnikowych tylko cztery spełniają nowe limity. Bardziej odpowiednie byłoby zaproponowanie mediany obniżonej o odchylenie standardowe, co zapewniłoby objęcie limitem niemal wszystkich, poza najcieńszymi, ustanowionych pomników przyrody. Proponujemy przesunięcie całej tabeli granicznych obwodów o kategorię w dół (czyli o 50 cm), co pozwoli na objęcie obwodów odpowiadającym większości istniejących pomników przyrody Jako minimum proponujemy obniżenie o 50 cm wymaganych obwodów dla następujących gatunków: brzoza, dąb, grab, jesiony, kasztanowiec, lipy, platan, sosna zwyczajna, wiązy, topole gatunków rodzimych.

W związku z faktem, że paragrafie 2 Rozporządzenia przedstawiono dwa kryteria uznawania obiektów za pomniki przyrody (obwód oraz kryterium jakościowe), bez jednoznacznego wskazania, czy są to kryteria, które obiekt ma spełnić łącznie czy wystarczy jedno z nich, zawnioskowaliśmy, aby potraktować je oddzielnie. Zaproponowaliśmy, aby nadać pierwszemu zdaniu paragrafu 2 brzmienie: „Za pomniki przyrody mogą zostać uznane drzewa spełniające przynajmniej jedno z poniższych kryteriów”.

Zawnioskowaliśmy również, by do kryteriów jakościowych (§ 2. pkt 2) dodać: „należące do gatunków rzadko występujących, w tym objętych ochroną gatunkową; należące do rzadko występujących odmian gatunków; stanowiące siedliska roślin, zwierząt lub grzybów objętych ochroną gatunkową, zagrożonych wyginięciem lub rzadko występujących”.

Chcielibyśmy także, aby w Rozporządzeniu doprecyzowano sposób obliczania obwodów dla drzew wielopiennych oraz drzew bez pni. Kolejną sprawą jest włączenie do rozporządzenia paragrafu dotyczącego roślin pnących (np. bluszcz), które aktualnie mogą być uznawane za pomniki przyrody, a w projekcie rozporządzenia nie zostały uwzględnione. Na terenie Wrocławia znajdują się dwa takie obiekty: na pl. Św. Macieja oraz przy ul. Pasteura.

Pełna treść uwag w pliku poniżej. Mamy nadzieję, że zostaną one uwzględnione.

Uwagi Stowarzyszenia „miastoDrzew” do rozporządzenia ws. pomników przyrody